Ge moe nie kwaad worden!
In ons mensenleven krijgen we met heel veel verschillende emoties te maken. Een aantal hiervan worden begrepen of getolereerd, zoals vb. verdriet en angst. Er zijn er een aantal die nog steeds heel erg taboe zijn. Voor mij is kwaadheid een emotie die in de schaduw ligt.

Met schaduw bedoel ik een stukje van onszelf dat we nog niet hebben omarmd, dat we nog niet hebben geaccepteerd. Een stuk in onszelf waarvan we liever zouden hebben dat het er niet is. ‘Ge moe nie kwaad worden!’ is een zinnetje dat we allemaal wel kennen uit ons gezin van oorsprong.

Ingehouden boosheid zet ons vast.
Waarvoor dient kwaad worden eigenlijk? Kwaad worden geeft vaak aan dat er een grens is bereikt. Kwaad worden is ook een emotie die in beweging zet. Die ons ertoe aanzet om onze grenzen duidelijker aan te geven, om krachtig ‘nee’ te zeggen, tot hier en niet verder. Boosheid kan ook iets anders verhullen, zoals  onmacht, pijn of verdriet.

Om allerlei redenen vinden we het soms nodig om onze boosheid niet te uiten. Vaak is er een beperkende overtuiging die ervoor zorgt dat we ons inhouden. (vb. Hij/zij zal me niet meer graag zien, ik moet het maar kunnen verdragen, om zo’n futiliteit wil ik niet boos worden, etc). De ‘energie’ van het kwaad worden wordt dan onderdrukt. We drukken dit zelfs fysiek uit: “ik heb een knoop in mijn maag, er ligt iets op mijn lever, ik bijt op mijn tanden”.

Omgaan met boosheid?
In mijn praktijk (www.in-beeld.be) is dit een ideale aanleiding om te gaan ‘vormgeven’. Soms zal ik vragen om de knoop in de maag weer te geven op papier of te kneden in een stuk klei. Soms merk ik dat cliënten meer baat hebben met bewegen, flink stampen op de grond tijdens een wandeling in het bos, een paar lengtes zwemmen en extra hard met de voeten slaan, een eind hardlopen of fietsen. Soms schrijven mensen een brief (niet versturen!). Daarin kunnen ze een aantal dingen op een rijtje zetten, de dingen vanuit een breder perspectief bekijken.

De golf van emotie toelaten, ruimte geven – en ondertussen niet vergeten om te ademen! – kan ervoor zorgen dat er ontlading, opluchting en na verloop van tijd ontspanning komt. Dat geldt trouwens voor elke emotie. Vandaar dat ik het belangrijk vind om het lichaam en de ademhaling te betrekken bij dit proces.

Met veel geduld en liefde kijken.
We worden allemaal wel eens boos. En we veroorzaken allemaal wel eens boosheid.  Dat is ok want het hoort erbij. (Ik heb het hier niet over agressief gedrag). In het heetst van de strijd worden er dan dingen gezegd die ‘erover’ blijken. Ook hierin zal iedereen zich wel herkennen. De uitdaging is dan om op een rustiger moment het gesprek terug op te pakken en te uiten wat er echt in ons omgaat.

Ik kreeg gisteren een quote toegestuurd: ‘You were born to be real, not to be perfect’. Een mooie gedachte die misschien helpt om met liefdevolle aanvaarding en heel veel geduld naar onszelf en de ander te blijven kijken.